zondag 2 juli 2017

Metalen kruis: voor elke militaire operatie een onderscheiding.

Er werd door Koning Willem I bij Koninklijk Besluit no. 70 van 12 september 1831 ingesteld  dat allen die in het leger of de Koninklijke Marine aan de krijgsverrichtingen in de jaren 1830 en 1831 hebben deelgenomen, dus ook aan de deelnemers van de Tiendaagse Veldtocht, een onderscheiding werd uitgereikt. Dit is het Metalen Kruis 1830-1831 ook wel Hasseltkruis genoemd. Het brons waarvan de onderscheidingen gemaakt zijn is afkomstig van een aantal kanonnen die buit gemaakt zijn op 8 augustus 1831 tijdens de slag om Hasselt.

Metalen Kruis, Stadscollectie Tilburg
In de loop van 1832 wordt het ereteken tijdens verschillende bijeenkomsten uitgereikt. De toespraken bij deze bijeenkomsten bevatten  de woorden 'trouw aan vaderland en koning' en 'ijver, moed en dapperheid' veelvuldig.
Is er op 28 september 1831 nog een ingezonden brief te vinden in de Bredasche Courant waarin iemand zich hardop afvraagt wat er bedoeld wordt met krijgsverrichtingen en of er wel kritisch gekeken gaat worden naar gedragingen en het zich onttrekken aan voorwaartse bewegingen van het leger.

Latere vermelding in kranten zijn alleen maar lovend, het betreft  het de oprichten van een landelijke vereniging 'Het metalen kruis' die afdelingen in het hele land heeft of beschrijven de bijeenkomsten die de verschillende afdelingen organiseren.Uit de krantenartikelen kun je opmaken dat de bijeenkomsten een  kameraadschappelijk karakter hebben. Meer dan eens wordt er een heildronk op koning en vaderland uitgebracht. De dragers van de onderscheiding  worden in artikelen ook wel Metalen Kruis-ridders genoemd. Opvallend is dat deze benaming pas vanaf de jaren 50 van de 19e eeuw in zwang komt.
Vooraankondiging in 'de Zuid-Willemsvaart 2-8-1884
bron: Delpher.nl

Op zondag 17 augustus 1884 is er een bijeenkomst in Tilburg waar dragers van het Metalen Kruis uit het hele land samenkomen. De Nieuwe Tilburgse Courant doet hier uitgebreid verslag van in de zondageditie een week later.
In september 1893 is er nogmaals een bijeenkomst in Tilburg. Deze keer zijn er ook dragers  van de Citadel medaille en het Kruis van Moed , Beleid en Trouw ( Militaire Willems-orde). Maar volgens de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbosche courant mag dit als de laatste bijeenkomst van de oud-strijders beschouwd worden.
Ruim 60 jaren wordt op deze manier de herinnering aan o.a. de  Tiendaagse Veldtocht levend gehouden.